آمنیوسنتز چیست؟
آمنیوسنتز (Amniocentesis) یک روش تشخیصی پیشرفته در دوران بارداری است که طی آن مقدار کمی از مایع آمنیوتیک اطراف جنین توسط پزشک متخصص برداشت میشود. مایع آمنیوتیک حاوی سلولهایی است که از جنین جدا شدهاند و همینطور مواد شیمیایی مختلفی که میتوانند اطلاعات مهمی درباره سلامت، رشد و ساختار ژنتیکی جنین بدهند. این آزمایش معمولاً در هفته‌های ۱۵ تا ۲۰ بارداری و تحت شرایط کاملاً استریل و کنترل‌شده در مرکز تصویربرداری پزشکی کوثر شهریار انجام میشود و میتواند اختلالات زیر را بررسی کند:
• سندرم داون و سایر اختلالات کروموزومی
• بیماریهای ژنتیکی (مانند تالاسمی، فیبروز کیستیک، اسپینا بیفیدا و...)
• بررسی عفونتهای داخل رحمی
• بررسی میزان بلوغ ریههای جنین در بارداریهای پرخطر(در مراحل پایانی بارداری)
چرا آمنیوسنتز انجام میشود؟
• سابقه خانوادگی بیماریهای ژنتیکی
• تستهای غربالگری اولیه مشکوک
• سن بالای مادر (بالای ۳۵ سال)
• حاملگی قبلی با اختلالات ژنتیکی
• نتایج غیرطبیعی سونوگرافی
• نتایج مشکوک در تستهای غربالگری اولیه بارداری
• وجود اختلالات مشاهده‌شده در سونوگرافی جنین
• حاملگی با روش‌های کمک‌باروری(در موارد خاص)
️⚠ آمادگی‌های لازم قبل از انجام آمنیوسنتز
1️⃣ مشاوره ژنتیک
قبل از تصمیم‌گیری برای آمنیوسنتز، مشاوره با پزشک متخصص ژنتیک ضروری است تا خطرات، مزایا و دلایل احتمالی انجام این آزمایش را بررسی کنید.
2️⃣ اطلاع‌رسانی درباره داروهای مصرفی
به پزشک خود اطلاع دهید اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید، به‌ویژه داروهای ضدانعقاد خون مثل آسپرین یا وارفارین، زیرا ممکن است لازم باشد مصرف آن‌ها موقتاً متوقف شود.
3️⃣ ناشتا بودن نیاز نیست
معمولاً نیازی به ناشتا بودن نیست، مگر اینکه پزشک دستور خاصی داده باشد.
4️⃣ انجام سونوگرافی قبل از نمونه‌گیری
پیش از آمنیوسنتز، یک سونوگرافی دقیق برای تعیین موقعیت جنین، جفت و میزان مایع آمنیوتیک انجام میشود تا محل دقیق نمونه‌گیری مشخص گردد.
5️⃣ رعایت آرامش و استراحت
بهتر است روز قبل از انجام آزمایش از استرس و فعالیت‌های بدنی سنگین خودداری کنید. همراه داشتن یک فرد مطمئن در روز انجام آزمایش توصیه میشود.
مراحل انجام آمنیوسنتز تا ارسال نمونه به آزمایشگاه
1️⃣ آمادگی و سونوگرافی اولیه:
پیش از شروع، سونوگرافی دقیق انجام میشود تا موقعیت جنین، جفت، بند ناف و میزان مایع آمنیوتیک مشخص شود.
2️⃣ ضدعفونی و بی‌حسی موضعی:
محل ورود سوزن روی شکم مادر ضدعفونی میشود. در برخی موارد از بی‌حسی موضعی استفاده میشود.
3️⃣ نمونه‌گیری از مایع آمنیوتیک:
پزشک با هدایت سونوگرافی، حدود ۱۵ تا ۲۰ میلی‌لیتر مایع آمنیوتیک را خارج می‌نماید. این فرآیند کمتر از ۵ دقیقه طول میکشد.
4️⃣ خارج کردن سوزن و مراقبت پس از نمونه‌گیری:
سوزن خارج شده و مادر مدتی تحت نظر قرار می‌گیرد.
5️⃣ ارسال نمونه به آزمایشگاه ژنتیک:
نمونه در ظروف استریل قرار گرفته و به آزمایشگاه تخصصی ارسال میشود.
️⚠ مراقبت‌های بعد از آمنیوسنتز
• استراحت نسبی برای 24 تا 48 ساعت
• اجتناب از فعالیت‌های سنگین و رابطه جنسی به مدت چند روز
• تماس با پزشک در صورت بروز علائمی مثل تب، خونریزی، نشت مایع یا درد شدید
• پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین
❌خطرات و عوارض احتمالی آمنیوسنتز
اگرچه آمنیوسنتز نسبتاً بی‌خطر است، اما ممکن است با عوارضی همراه باشد، مانند:
• خطر کم سقط جنین (کمتر از 1%)
• نشت مایع آمنیوتیک
• عفونت یا آسیب به جنین (نادر)
چه مدت طول میکشد تا جواب آمنیوسنتز آماده شود؟
مدت زمان دریافت نتیجه بسته به نوع بررسی متفاوت است:
• بررسی کامل کروموزومی کاریوتایپ: ( ۲ تا ۳ هفته)
• تستهای سریع (QF-PCR) :حدود ۳ تا ۷ روز کاری
• تستهای خاص ژنتیکی: ۲ تا ۴ هفته یا بیشتر
آمنیوسنتز در مرکز تصویربرداری پزشکی کوثر شهریار
در مرکز تصویربرداری کوثر شهریار، آمنیوسنتز با استفاده از تجهیزات پیشرفته، سونوگرافی دقیق و تحت نظارت پزشکان مجرب انجام میشود. رعایت استانداردهای بهداشتی، ایمنی بالا و دقت در نمونه‌گیری از ویژگی‌های برجسته این مرکز است. آمنیوسنتز یک آزمایش ارزشمند و دقیق برای تشخیص اختلالات جنینی است. انتخاب مرکز تخصصی مانند مرکز تصویربرداری پزشکی کوثر شهریار برای انجام این تست، ضریب اطمینان و آرامش خاطر شما را افزایش می‌دهد. با رعایت آمادگی‌های لازم قبل و مراقبت‌های پس از آزمایش، می‌توان این فرآیند را به‌خوبی و با حداقل خطرات پشت سر گذاشت.