بیوپسی چیست؟
بیوپسی (Biopsy)به فرآیند نمونه برداری مقدار کمی از سلولها یا بافت از ناحیه مشکوک بدن گفته میشود که معمولاً تحت هدایت تصویربرداری انجام شده و نمونه به آزمایشگاه آسیب‌شناسی فرستاده میشود. هدف از این کار، بررسی دقیق سلولها برای تشخیص بیماری‌هایی مانند عفونت، التهاب، یا سرطان است. بیوپسی ابزاری کلیدی برای تشخیص قطعی بسیاری از بیماری‌ها، به‌ویژه سرطان‌ها، عفونت‌ها و التهاب‌هاست.
🔹بیوپسی چگونه انجام میشود؟
دربیوپسی،مقدارکوچکی ازبافت بدن از ناحیه‌ای خاص (مانندپستان،تیروئید،کبد،کلیه،غددلنفاوی یا پوست) برداشته میشود. اینکار معمولاً تحت هدایت تصویربرداری مانند سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن و توسط پزشک متخصص انجام میشود. نمونه برداشته شده برای بررسی‌های دقیق‌تر به آزمایشگاه آسیب‌شناسی فرستاده میشود.
انواع بیوپسی رایج در مرکز تصویربرداری کوثر شهریار، بسته به نوع ضایعه و محل آن، از روشهای مختلفی برای بیوپسی استفاده میشود:
1️⃣ بیوپسی با سوزن ظریف (FNA): برای استخراج سلولها از تودههای سطحی مانند تیروئید، پستان یا غدد لنفاوی.
2️⃣ بیوپسی با سوزن ضخیم (Core Needle Biopsy): برای گرفتن نمونه بافتی بزرگتر.
3️⃣ بیوپسی باز (جراحی): در موارد خاصتر و در محیط بیمارستان.
بیوپسی و FNA؛ گامی مؤثر برای تشخیص دقیق بیماری‌ها
🔸بیوپسی در چه مواردی توصیه میشود؟
• مشاهده توده یاضایعه مشکوک درسونوگرافی یا ماموگرافی
• بررسی ماهیت توده‌ه ای پستان یا تیروئید
• بررسی غدد لنفاوی بزرگ شده
• بررسی ضایعات کبد،کلیه یا بافت‌های نرم
• تشخیص قطعی خوش‌خیم یا بدخیم بودن ضایعات
🔸آیا بیوپسی درد دارد؟
بیوپسی معمولاً با بی‌حسی موضعی انجام میشود و میزان درد آن بسیار کم است. پس از انجام بیوپسی، ممکن است کمی کبودی یا ناراحتی موقت در ناحیه نمونه‌برداری ایجاد شود.
🔸آمادگی قبل و مراقبت‌های بعد از بیوپسی
قبل از بیوپسی:
• اطلاع به پزشک در صورت مصرف داروهای رقیق‌کننده خون.
بعد از بیوپسی:
• درد و کبودی احتمالی موقت است.
• از فعالیت سنگین تا ۲۴ ساعت اجتناب شود.
🔹FNA یا آسپیراسیون با سوزن ظریف چیست؟
FNA (Fine Needle Aspiration) نوعی نمونه‌برداری با سوزن بسیار نازک است که برای استخراج سلولها از توده‌ها یا کیست‌ها استفاده میشود. این روش، بسیار سریع، کم‌عارضه و ایمن بوده و معمولاً در محیط کلینیکی یا مرکز تصویربرداری انجام میشود.
🔹FNA چگونه انجام میشود؟
پزشک با استفاده از سونوگرافی یا سایر روشهای تصویربرداری، سوزنی بسیار نازک را به محل توده هدایت کرده و مقداری از سلولها را بیرون می‌کشد. این روش معمولاً بدون نیاز به بیهوشی و فقط با بی‌حسی موضعی انجام میشود.
🔸چه زمانی به FNA نیاز داریم؟
• توده یا کیست در تیروئید
• ضایعات یا تودههای مشکوک در پستان
• غدد لنفاوی بزرگ‌شده
• تودههای زیرجلدی یا سطحی
• بررسی ضایعات مشکوک در کبد، کلیه یا بافت‌های نرم
🔸مزایای روش FNA
• بدون نیاز به جراحی یا بیهوشی
• انجام در مدت کوتاه (حدود ۱۵ دقیقه)
• قابل انجام در کلینیک یا مرکز تصویربرداری
• درد و عوارض بسیار کم
• دقت بالا در تشخیص ماهیت توده
🔸آمادگی قبل و مراقبت‌های بعد از FNA
پیش از انجام:
• در اغلب موارد، نیاز به آمادگی خاصی نیست.
• اگر داروی رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنید (مثل آسپرین یا وارفارین)، پزشک را مطلع کنید.
پس از انجام:
• ممکن است کمی درد یا کبودی ایجاد شود که موقتی است.
• توصیه میشود تا چند ساعت از فشار دادن ناحیه اجتناب کنید.
• فعالیت‌های عادی را می‌توان به‌زودی از سر گرفت.
🔹تفاوت FNA و بیوپسی چیست؟
در حوزه نمونه‌برداری پزشکی، بیماران با دو اصطلاح رایج مواجه می‌شوند: FNA و بیوپسی. هر دو برای بررسی دقیق سلولها یا بافت‌ها استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌هایی دارند:
🔸مقایسه FNA و بیوپسی
• FNA (آسپیراسیون با سوزن ظریف): نمونه‌برداری با سوزن بسیار نازک برای استخراج چند سلول.
• بیوپسی (اصطلاح کلی): شامل نمونه‌برداری با روش‌هایی مانند FNA، سوزن ضخیم یا جراحی.
در روند تشخیص بسیاری از بیماری‌ها، از جمله توده‌ها یا ضایعات مشکوک در بدن، بیوپسی یا نمونه‌برداری نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. یکی از روشهای رایج و بسیار کم‌تهاجمی در این زمینه، FNA (آسپیراسیون با سوزن ظریف) است. در این مقاله با این روش‌ها و کاربرد آن‌ها بیشتر آشنا می‌شویم.پزشک با توجه به شرایط بیمار، محل توده و نتایج تصویربرداری، تصمیم می‌گیرد که FNA کافی است یا نیاز به بیوپسی بافتی کامل وجود دارد. در مرکز تصویربرداری کوثر شهریار، هر دو روش توسط پزشکان متخصص با دقت بالا انجام میشود.
🔹مزایای انجام بیوپسی و FNA در مرکز کوثر شهریار
• استفاده از تجهیزات پیشرفته تصویربرداری
• انجام توسط پزشکان متخصص
• روشهای کم‌تهاجمی با حداقل ناراحتی
• بررسی سریع و دقیق نمونه‌ها
• محیط بهداشتی و ایمن