سنجش تراکم استخوان چیست؟

سنجش تراکم استخوان روشی تخصصی در تصویربرداری پزشکی است که میزان مواد معدنی استخوان، به‌ویژه کلسیم، را اندازه‌گیری می‌کند تا سلامت و استحکام استخوان‌ها ارزیابی شود. این روش برای تشخیص پوکی استخوان، بررسی خطر شکستگی و پیگیری روند درمان بیماران استفاده می‌شود. تراکم استخوان نشان‌دهنده میزان فشردگی و کیفیت بافت استخوانی است و کاهش آن می‌تواند نشانه‌ای از ضعف ساختاری استخوان باشد. بافت استخوان از دو بخش اصلی تشکیل شده است: استخوان متراکم (Cortical Bone) که بخش سخت و خارجی را می‌سازد، و استخوان اسفنجی (Trabecular Bone) که در داخل قرار دارد و ساختاری شبکه‌ای دارد. دستگاه سنجش تراکم استخوان، که به آن دستگاه DEXA (Dual-Energy X-ray Absorptiometry) گفته می‌شود، با استفاده از اشعه ایکس با دوز بسیار پایین، تصاویر دقیقی از بخش‌هایی مثل ستون فقرات، لگن و ساعد تهیه می‌کند. این دستگاه قادر است کوچک‌ترین تغییرات تراکم را شناسایی کند. مزیت آن دقت بالا، زمان کوتاه انجام و غیرتهاجمی بودن است. نتیجه تست معمولاً به‌صورت اعداد T-score و Z-score گزارش می‌شود که مقایسه‌ای با تراکم استخوان افراد سالم دارد. انجام منظم این تست برای افراد در معرض خطر می‌تواند از شکستگی‌های جدی جلوگیری کند.

🔹چرا سنجش تراکم استخوان مهم است؟

تشخیص زودهنگام پوکی استخوان

پیشگیری از شکستگی‌های ناگهانی

ارزیابی تأثیر داروها و مکمل‌ها بر سلامت استخوان

بررسی تراکم استخوان در افراد در معرض خطر (مانند خانم‌های یائسه، افراد با سابقه خانوادگی پوکی استخوان، بیماران مصرف‌کننده کورتون)

🔹چه کسانی باید سنجش تراکم استخوان انجام دهند؟

خانم‌های بالای ۵۰ سال یا یائسه

آقایان بالای ۶۵ سال

افرادی با سابقه شکستگی بدون ضربه شدید

مبتلایان به بیماری‌های مزمن مانند آرتریت روماتوئید یا بیماری‌های غدد

مصرف‌کنندگان طولانی‌مدت داروهای کورتونی

🔹آمادگی‌های لازم برای انجام سنجش تراکم استخوان قبل از انجام این تست در مرکز تصویربرداری پزشکی کوثر شهریار به نکات زیر توجه کنید:

1️⃣ عدم مصرف مکمل کلسیم حداقل ۲۴ ساعت قبل از انجام تست

2️⃣ پوشیدن لباس راحت و بدون زیپ یا دکمه فلزی (لباس دارای فلز ممکن است در نتیجه اختلال ایجاد کند)

3️⃣  اطلاع به تکنسین در صورت بارداری یا احتمال آن

4️⃣ در صورت انجام سی‌تی‌اسکن یا اسکن هسته‌ای با تزریق مواد حاجب، سنجش تراکم استخوان را با فاصله حداقل ۷۲ ساعت انجام دهید

🔹نحوه انجام :

بیمار روی تخت مخصوص دراز می‌کشد

دستگاه با اشعه ایکس بسیار کم‌قدرت از ستون فقرات، لگن یا ساعد تصویربرداری می‌کند

مدت زمان انجام تست معمولاً کمتر از ۱۵ دقیقه است

بدون درد و غیرتهاجمی است

🔸مزایای سنجش تراکم استخوان در مرکز کوثر شهریار

استفاده از تجهیزات پیشرفته و دقیق

تیم مجرب رادیولوژی و تکنسین‌های حرفه‌ای

محیطی آرام و بهداشتی

تفسیر نتایج توسط پزشک متخصص

مرکز تصویربرداری پزشکی کوثر همواره با به‌روزرسانی تجهیزات و بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین فناوری‌های دنیا، خدمات تشخیصی دقیق و ایمن را به بیماران ارائه می‌دهد. یکی از شاخص‌ترین نمونه‌ها، استفاده از دستگاه سنجش تراکم استخوان Hologic Horizon DXA است که در حال حاضر از معتبرترین و پیشرفته‌ترین سیستم‌های سنجش تراکم استخوان و آنالیز ترکیب بدن در جهان به شمار می‌آید.

1️⃣ تکنولوژی و جایگاه جهانی

دستگاه Horizon DXA ساخت شرکت آمریکایی Hologic، از فناوری Dual-Energy X-ray Absorptiometry با دقت بالا، سرعت اسکن مناسب، و تابش اشعه بسیار کم بهره می‌برد. این سیستم در سطح جهانی به عنوان استاندارد طلایی برای تشخیص پوکی استخوان و آنالیز ترکیب بدن شناخته می‌شود.

2️⃣ قابلیت‌های کلیدی دستگاه

اندازه‌گیری تراکم مواد معدنی استخوان (BMD) برای تشخیص و پیگیری استئوپروز.

IVA-HD: تحلیل دقیق شکستگی‌های مهره و دفورمیتی ستون فقرات.

HAS: تحلیل ساختار هندسی لگن و استخوان ران برای ارزیابی خطر شکستگی.

INNERCORE: سنجش چربی احشایی (VAT) به‌ویژه در اطراف اندام‌های حیاتی مانند قلب و کبد.

AccuView: نرم‌افزار پیشرفته برای پوزیشن‌دهی و تشخیص دقیق لبه‌های استخوان.

نسخه مخصوص کودکان: اسکن سریع با کمترین دوز ممکن، همراه دیتابیس مرجع برای رشد.

آنالیز ترکیب بدن (Body Composition Analysis) شامل: o حجم کل چربی بدن o چربی‌های احشایی اطراف قلب، کبد و اندام‌های شکمی o حجم عضلات در اندام‌ها و تنه

بررسی شکستگی غیرطبیعی فمور (AFF) در بیماران با مصرف طولانی بیس‌فسفونات.

3️⃣  کاربرد در سلامت عمومی و پزشکی

تشخیص زودهنگام پوکی استخوان پیش از بروز شکستگی.

پایش تغییرات استخوانی در بیماران تحت درمان یا در معرض ریسک (مانند زنان پس از یائسگی).

ارزیابی خطر بیماری قلبی و متابولیک از طریق اندازه‌گیری دقیق چربی احشایی.

4️⃣ کاربرد در برنامه‌های لاغری و تناسب اندام

دستگاه Horizon DXA در مرکز کوثر فقط یک ابزار تشخیصی نیست، بلکه یک راهنمای علمی برای مدیریت وزن و تناسب اندام است:

تعیین دقیق درصد چربی، عضله و استخوان.

تشخیص اینکه کاهش وزن ناشی از چربی بوده یا از دست رفتن عضلات.

طراحی برنامه شخصی‌سازی‌شده برای کاهش چربی و حفظ یا افزایش توده عضلانی.

پایش دقیق پیشرفت در دوره‌های ورزشی و رژیم‌های غذایی.

ایجاد انگیزه با نمایش تغییرات واقعی بدن حتی پیش از بروز ظاهری.

5️⃣ مزایای استفاده از این دستگاه در مرکز کوثر

دقت بسیار بالا با دتکتورهای چندگانه و الگوریتم‌های پیشرفته.

ایمنی بالا با دوز اشعه کمتر از یک‌دهم عکس قفسه سینه.

سرعت بالا: اسکن کامل در کمتر از ۵ دقیقه.

گزارش کامل و قابل فهم همراه با تصاویر و نمودارهای پیشرفت.

سنجش تراکم استخوان روشی سریع، دقیق و بی‌خطر برای بررسی سلامت استخوان‌هاست. انجام این تست در مرکز تصویربرداری پزشکی کوثر شهریار با رعایت استانداردهای روز دنیا، می‌تواند به پیشگیری و درمان به‌موقع پوکی استخوان کمک کند.

مرکز تصویربرداری پزشکی کوثر با بهره‌گیری از دستگاه Hologic Horizon DXA، خدماتی فراتر از یک تست تراکم استخوان ارائه می‌دهد. این دستگاه نه‌تنها برای پیشگیری و درمان پوکی استخوان کاربرد دارد، بلکه با سنجش چربی‌های احشایی و تحلیل دقیق ترکیب بدن، ابزاری ارزشمند برای سلامت قلب، تناسب اندام و کاهش وزن علمی است.